Glütensiz beslenme nedir? Glüten hassasiyeti nasıl giderilir? Tüm detaylarıyla glüten gerçeğini beslenme konularındaki ‘Doktorun ye dediği!’ başlıklı yazılarıyla gündeme getiren ünlü Doktor Bora Kalkancı kaleme aldı.
Bu yazıda glüten nedir, glütensiz beslenme nedir, glütensiz beslenme listesi, glütensiz beslenmenin faydaları konuları ele alınıyor.
En iyi glutensiz gıdalar gibi genç kalmak ve genç görünmek için diğer benzersiz yöntemleri buradan keşfedebilirsiniz.
Glüten nedir? Glütensiz beslenme nedir?
Glüten nedir? Buğday, arpa, çavdarda bulunan bir proteindir. Glüten ekmek hamuruna yapışkanlığını ve kıvamını veren maddelerden biridir. Adı İngilizcedeki glue (tutkal) kelimesinden gelir.
Günümüzde buğday genetiğinin değiştirilmesi sonucu, buğdayın içerdiği glüten miktarı artmış ve sindirim sistemimizin tanımadığı alt tipleri ortaya çıkmıştır. Bu da glütene karşı bağışıklık sistemini aktive ederek alerjik yanıt ortaya çıkmasına neden olmuştur. Alerjinin şiddeti, basit glüten hassasiyetinden çölyak hastalığına kadar değişen şekillerde olabilir.
Glüten hassasiyeti, çölyak hastalığı
Bu hastalar glüten içeren besin aldıklarında, ince bağırsak duvarındaki savunma hücreleri bu değişik glüteni tanımadığı için yok etmeye çalışırken normal bağırsağın villus yapısı da zarar görür ve sindirim bozulur. Bu aşırı immun reaksiyonun diğer sebepleri de hareketsiz yaşam, çevre kirliliği ve doğadan uzaklaşmış olmamızdır.
Glüten hassasiyeti belirtileri şunlardır;
- İshal
- Karın ağrısı
- Şişkinlik
- Yorgunluk
- Halsizlik
- Anemi
- Deride his ve renk değişikliği
- Haşimoto tiroiditi gibi otoimmun hastalıklar
- Konsantrasyon güçlüğü
- Kaygı bozukluğu
- Baş ağrısı
- Migren
- Erkeklerde sperm sayısında ve ileri hareketliliğinde azalma
- Kadınlarda adet düzensizliği, follikül anomalileri, kısırlık,
- Çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği, otizm görülebilir.
Glütensiz beslenme diyeti
En kolay tedavi 8 hafta boyunca glütensiz diyettir. Belirtilerde azalma varsa bu diyete devam edilir. Glütensiz beslenme diyeti sırasında mısır, pirinç, keten tohumu, patates tüketilebilir ancak patatese dikkat! Çünkü kilo alımına sebep olabilir!
Glütensiz beslenme
Glüten içeren ürünler; makarna, erişte, irmik, bisküvi, pasta, börek, çörek, simit, poğaça, pizza, müsli, kahvaltı gevreği, hazır çorba, sosis, salam, sucuk, salata sosları, aromalı kahveler…
Glütensiz beslenme listesi
Endüstriyel hazır gıdalarda da kıvam artırıcı olarak kullanıldığı bilinmektedir.
Karton bardakların ağız kısmına gelen katlama bölgesinde ve zarfların yapışkanlı yerlerinde dahi kullanıldığı iddia edilmektedir.
Glütensiz beslenme nasıl olur devam edelim! Enerji içecekleri, kola, diyet kola, hazır meyve suları da bu 8 haftalık sürede tüketilmemelidir. Kısırlık gibi durumlarda glütensiz diyet 6 ay veya daha uzun süre devam ettirilebilir.
Glüten hiç tahmin etmediğiniz alanlarda karşınıza çıkabilir. Bu nedenle glütensiz beslenme nasıl olur sorusunun cevabı beslenme listemizi çok dikkatli incelemeyi gerektirebilir. Glütensiz beslenme programı hazırlamak için çok iyi irdelemek önemlidir. İnek sütü alerjisi varsa laktaz içeren sütler kullanılmalı, emin olamıyorsak süt yerine yoğurt, kefir, ayran kullanılmalıdır.
En iyi glutensiz gıdalar
Besin açısından zengin ve mükemmel diyet ilaveleri olan doğal glüten içermeyen gıdaların bir listesi! Bir glütensiz beslenme diyet listesi hazırlarken bu gıdalara ağırlık verebilirsiniz.
- Kinoa
- Karabuğday
- Esmer pirinç
- Mor boya
- Mısır irmik
- Glütensiz Yulaf
- Darı
- Somun Unu
- Meyve ve sebzeler
- Et, Tavukçuluk ve Deniz Ürünleri
- Fındık ve Tohumlar
- Fasulye ve bakliyat
Glütensiz beslenme nedir?
Glütensiz beslenme makale hazırlığında biraz tarihsel boyuta dikkat etmek gerekiyor. İnsan toplulukları günümüzden on bin yıl önce buğday tarımına başladıktan sonra avcı-toplayıcılıktan yerleşik hayata geçmişlerdir.
İlk ekilen buğday türünü, Kavuzlu Siyez dediğimiz Triticum Monococcum ve Triticum Aestivum olduğu düşünülmektedir. Bugün sadece Kastamonu, Bolu, Bilecik ve Sinop’ta sınırlı alanlarda yetiştirilmektedir.
Neden glütensiz beslenme?
ABD’de 1930’larda başlayan moleküler biyoteknolojik çalışmalarla buğdayın gen yapısı değiştirilmeye başlandı. Kabuğundan kolay ayrılan, işlenmesi daha basit buğday türleri yetiştirildi ama bu süreç çok hızlı olduğu için insan immun sistemi buna ayak uyduramadı. Ayrıca hibrit buğday çeşitleri kısırdır, her yıl üretici firmadan ekilecek tohumlar yeniden satın alınmak zorundadır. Topraktaki besin miktarını hızla düşürerek gübre ve ilaç ihtiyacını artırırlar.
Genetiği değiştirilen buğdayın kromozom sayısıyla beraber içerdiği Glüten miktarı da arttı, sindirim ve diğer sistemlerde kronik sorunlar ortaya çıktı.
Glütensiz ve şekersiz beslenme
Glütensiz ve şekersiz beslenme için GDO’lu buğdaydan mutlaka kaçınmak gerekiyor. GDO’lu transgenik buğday çeşitlerinden üretilen unlu mamullerin glisemik indeksi yüksektir yani kan şekerini hızla yükselterek obezite, metabolik sendrom ve tip-2 diyabet gibi hastalıklara da neden olabilirler.
Büyük bir yazarımızın 1946’da söylediği gibi “Önce ekmekler bozuldu.”
Yine de bu bilinçle az ve sık yiyerek, spor yaparak, sağlıklı bir hayat sürülebileceğini biliyoruz…
Son olarak doktorun ye dediği; balık, limon, roka…
Doktorun ye dediklerine uyalım, rahat, fit ve sağlıklı bir hayat sürelim.
Ziyaretçilerimizden gelen glüten ile ilgili bazı sorulara cevap olması bakımından aşağıdaki notları sizlerle paylaşmak istiyoruz.
Glütensiz beslenmenin faydaları
Glütensiz beslenmenin faydaları dünyada popüler olmasıyla dikkat çekmeye başladı. Bu trendi glütensiz beslenen ünlüler Victoria Beckham, Gwyneth Paltrow hızlandırdı. İşte en çok dikkat çeken glütensiz beslenmenin faydaları maddeleriyle hazırladığımız liste!
- Glütensiz beslenen kişiler sindirim ve şişkinlik, diyare, gaz sorunlarını yaşamazlar.
- Glütensiz şekersiz beslenme fazladan enerji verebilir. Bazı kişiler glütenli gıdaları yediklerinde yorgunluk ve halsizlik hissedebilirler.
- Glütensiz beslenme kilo verdirir mi? Glütensiz beslenme zayıflatırmı? Genel olarak evet cevabını verebiliriz. Aşağıda daha detaylı bilgileri okuyabilirsiniz.
- Glütensiz beslenme ne demek? Bağışıklık sisteminin daha iyi çalışmasıdır. Sindirim sisteminin daha efektif olmasıdır. Vücuttaki iltihaplanmanın azalmasıdır.
Glütensiz beslenmenin zararları
Glüten duyarlığına sahip olmayan milyonlarca insanda glüteni diyetten kısıtlamanın potansiyel zararı nedir? Potansiyel olarak, yukarıda listelediğim her şey zarar verebilir.
Birçok kişi için, sahip oldukları gerçek belirtileri açıklamak için glüten duyarlılığına kavuşmuşlardır. Bu durumda semptomlarının asıl nedeni eksik olabilirler. Dolayısıyla yanlış tanı yapmak için bir fırsat maliyeti vardır.
Belki de en önemlisi, glütensiz bir diyet çok zordur. Diyetteki tüm buğday ve benzeri taneleri ortadan kaldırmanız gerekir. Endüstri, glütensiz soluk alıp vermeye başladığında, bu biraz daha kolay hale geldi ancak yine de önemli bir rahatsızlık ve masraf ve bu nedenle yaşam kalitesini düşürüyor.
Ayrıca, glütensiz bir diyet, diyetten önemli bir gıda kategorisini ortadan kaldırır. Düşük veya glütensiz diyetle çalışan insanlar, tahıllarda da düşük olma eğilimindedir. Demir ve folik asit eksikliği riski taşırlar. Yakın tarihli bir çalışmada düşük glüten diyetleri, tip II diyabet riski yüksektir.
Glütenden kaçınma aynı zamanda temel zeytinyağı olarak pirincin ağırlığına da neden olabilir ve bu ağır metal riskini artırabilir. Yine çeşitli diyetlere sahip olmak, kirletici maddelere ve toksinlere maruz kalmanın yanı sıra ihtiyaç duyulan besin maddelerine maruz kalmayı en üst düzeye çıkarır.
Glütensiz beslenmek kilo verdirir mi?
Sindirim sorunları ve yorgunluk gibi belirtileri azaltmanın yanı sıra, bazı araştırmalar da glütensiz bir diyetin ardından yağ kaybını teşvik etmeye yardımcı olabileceğini bulmuştur.
Bir 2013 hayvan çalışmasında, glütensiz bir diyet verilen farelerin, yiyecek alımında hiçbir değişiklik yapılmaksızın bile vücut ağırlığında ve yağda azalma olduğunu gösterdi. Ayrıca yağın parçalanmasını arttıran spesifik reseptörler ve enzimlerde artışlar da vardı.
Uluslararası Obezite Dergisi’ndeki bir başka hayvan çalışmasında, buğday glüteni yemenin, yağ dokusunun enerji harcamasını azaltarak kilo alımını artırdığı bulundu.
Yine de, aynı etkinin insanlar için geçerli olup olmayacağı açık değildir. Glütenin vücut ağırlığına ve vücut yağına insanlar üzerindeki etkilerine odaklanan daha fazla çalışma gerekmektedir.
Doktorun ye dediği! ÜNLÜ DOKTOR BORA KALKANCI TÜM YAZILARI
Beslenme önerileri ile ünlü Doktor Bora Kalkancı’ya borakalkanci10@gmail.com adresinden ulaşabilirsiniz.
- Ünlü Doktor Bora Kalkancı’dan sağlıklı beslenme önerileri
- Ünlü Doktor Bora Kalkancı’dan obeziteyi önleyen reçete
- Doğal süper gıdalar vitamin deposu
0 Comments